Een droef bericht op een droevige dag.
Na tien jaar Alzheimer is mijn schoonvader Gerard overleden. Op de droeve dag van zijn uitvaart zit Ineke, de vrouw van mijn broer Sjaak op een bankje in een zijkamer van het restaurant waar familie en vrienden bijeen zijn voor de condoleance. Ineke is 64, ze loopt met een stok vanwege een versleten heup. Een paar maanden geleden is ze gestopt met haar werk als vroedvrouw. Ik ga even bij haar zitten. Hoe gaat het? Niet zo goed. Sjaak is onderzocht bij de VU. Hij heeft waarschijnlijk dementie. Geen Alzheimer, maar het verloop is vergelijkbaar. De diagnose is nog niet 100%, maar …
Na vier jaar tobben
Ik kan het bijna niet geloven. Sjaak is pas 60. Nu al dementie? Is dat de verklaring voor al die problemen? De afgelopen vier jaar was het tobben. Ruzie in het ziekenhuis waar hij al zo’n 30 jaar werkte als internist. De overstap naar een privé kliniek. Dat was geen succes. Nauwelijks patiënten. Toen waarnemen in andere ziekenhuizen. Lange reistijden, een keer met de auto in de sloot, een paar maanden later een aanrijding. Lijdt Sjaak aan een depressie? Of heeft hij een soort Burn-out? Sinds kort zit Sjaak thuis met ziekteverlof.
“Eindelijk weten we het”, zucht Ineke, “Misschien heeft hij hetzelfde als jullie moeder, die was ook 56 toen de ellende begon. “Nee’, zeg ik, “Onze moeder was toen zwaar depressief, daarna had ze nog een paar goede jaren, pas later kreeg ze dementie en ze is 82 geworden.”
De diagnose is definitief
Een paar maanden later belt Ineke op. De diagnose is definitief vastgesteld. Fronto-temporale dementie, waarschijnlijk de erfelijke variant: een progressieve ziekte die meestal begint tussen 50 en 60 jaar, gekarakteriseerd door langzame veranderingen in het karakter en sociale desoriëntatie met als gevolg dat het verstand, geheugen en taalgebruik afneemt. Sjaak weet het nu ook. Voor hemzelf is het niet erg, zegt hij, maar voor de kinderen is het zorgelijk. Zouden zij het ook krijgen? Eén voordeel: hij is nu definitief afgekeurd en hij krijgt een uitkering van zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Leuke dingen, zolang het nog kan
Ineke is een sterke, doortastende vrouw. Nu ze weet wat er mis is met Sjaak, komt ze in actie. Eerst de financiën. Ondanks de uitkering gaan ze er flink op achteruit. De woonlasten van hun mooie verbouwde boerderij in het Naardermeer zullen ze op den duur niet meer kunnen dragen. Ze moeten verhuizen. Sjaak wil er niets van weten, maar de boerderij staat te koop.
Ineke wil dat Sjaak wat te doen heeft. Leuke dingen, zolang het nog kan. Ze meldt hem aan voor een cursus keramiek. Sjaak heef talent. Hij maakt mooie dingen! Een eend, een tabaksdoos. Een groepje huisartsen van Naarden gaat elke week zaalvoetballen. Sjaak mag mee doen. Floris, een gepensioneerde huisarts en goede vriend neemt hem mee. Wanneer ik weer eens op bezoek ben heeft Sjaak een pleister op z’n hoofd en een blauw linker oog. Floris is er ook. Gisteren is Sjaak bij het voetbal tegen iemand op gebotst. Samen moeten ze er om lachen. Floris vindt dat hij vooral moet blijven voetballen.
Niet meer autorijden
Sjaak heeft weer een botsing veroorzaakt. Met zijn Saab tegen de geparkeerde auto van zoon Sjors. Drieduizend euro schade. Het is beter als Sjaak niet meer achter het stuur gaat. Gelukkig vindt hij dat zelf ook. Dan het goede nieuws: Ineke heeft een nieuwe heup. Eindelijk hoeft ze geen pijnstillers meer te slikken en … hun dochter Marja is in verwachting. Ineke gaat de bevalling doen. Het leven gaat door!
Wordt vervolgd